دوپامین یکی از هورومونهایی است که باعث ایجاد احساس خوشایند در افراد میشود، در مقابل کاهش این هورمون باعث مشکلاتی مانند افسردگی میگردد. برای افزایش این هورمون، راهکارهای مختلفی وجود دارد که در این مطلب به انواع روشهای افزایش ترشح دوپامین در مغز اشاره میگردد.
با ما همراه باشید.
دوپامین چیست؟
پیش از هر چیز بهتر است با هورمون دوپامین بیشتر آشنا شویم.
دوپامین نوعی ماده شیمیایی است که در مغز ترشح میشود و در نتیجه باعث ایجاد احساسات مثبت و خوب در افراد میشود. ترشح دوپامین به سلولهای عصبی کمک میکند تا پیامهایی را برای یکدیگر ارسال کنند. مقدار ترشح این هورمون بسیار مهم است چرا که ترشح بیش از حد آن امکان ابتلا به بیماریهای روانی مانند مانیا یا اسکیزوفرنی را به همراه دارد و در مقابل ترشح کم آن منجر به افسردگی میشود.
از کجا بفهمیم میزان ترشح دوپامین کم است؟ از مهمترین علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
- بیتفاوتی
- خستگی
- ناامیدی
- احساس عدم تمرکز
- کاهش میل جنسی
- اختلال حافظه
- اختلال خواب
- ناتوانی در انجام امور روزمره
- ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- و…
عوامل کمبود دوپامین
کمبود ترشح دوپامین در افراد به عوامل مختلفی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان به شرایط بالینی مختلف، نوع رژیم غذایی، مصرف مواد مخدر و مصرف داروهای خاص اشاره کرد.
شرایط بالینی مختلف
شرایطی مانند اسکیزوفرنی یا بیماریهایی مانند پارکینسون، افسردگی اختلال دوقطبی و… از اختلالات رایج سطوح پایین این انتقالدهنده عصبی هستند.
رژیم غذایی نامناسب
نوع رژیم غذایی افراد در میزان ترشح دوپامین موثر است، رژیم غذایی که سالم نباشد برای مثال سرشار از قند و چربیهای اشباع شده باشد یا میزان پروتئین آن کم باشد در کاهش دوپامین موثر است.
مصرف مواد مخدر
مصرف موادی مانند الکل و مواد مخدر در طولانی مدت منجر به کاهش دوپامین میشود.
داروهای خاص
داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی و داروهای ضد روانپریشی نیز در کاهش دوپامین موثر است.
راهکارهای افزایش دوپامین
برای مقابله با کاهش دوپامین روشهایی سادهای وجود دارد که به وسیلهی آن میتوان از کاهش این مادهی شیمیایی پیشگیری کرد، این روشها میتواند شامل دو بخش مواد خوراکی و فعالیتهای مناسب باشد؛
مواد خوراکی
همانطور که اشاره شد رژیم غذایی یکی از عوامل موثر در میزان ترشح دوپامین است بنابراین موارد خوراکی زیر میتواند کمک کننده باشد؛
مصرف بیشتر پروتئین
مادهای به نام اسیدهای آمینه وجود دارد که در فرآیند تولید دوپامین موثر است، غذاهای سرشار از پروتئین مانند تخم مرغ، گوشت گاو، سویا، لبنیات، بوقلمون و حبوبات، پنیر در تامین اسید آمینه موثر است.
مصرف موز
موز از دیگر خوراکیهای است که منبع اسید آمینه است که که در تحریک انگیزش، هوشیاری، تمرکز و حافظه موثر است.
مصرف چغندر
چغندر از سبزیجاتی است که دارای بتائین اسید آمینه ای است و به عنوان یک ماده ی ضد افسردگی بسیار خوب شناخته میشود.
مصرف هندوانه
از آن جایی که آب هندوانه دارای ویتامین B6 است این ویتامینی است که برای تولید ناقلان عصبی سروتونین، ملاتونین و دوپامین موثر است.
عسل
از آن جایی که کاهش دوپامین منجر به افسردگی میشود عسل طبیعی یکی از مواد خوراکی موثر در کاهش افسردگی و بهبود خلق و خو است.
فعالیتهای مناسب
ورزش
ورزش از فعالیتهایی است که باعث افزایش سطح دوپامین در مغز میشود.
خواب کافی
خواب کافی و مناسب از دیگر فعالیتهایی است که در ترشح مناسب دوپامین موثر است. برای مثال در زمان بیدار شدن در صبح مقدار زیادی دوپامین ترشح میشود بنابراین خواب ناکافی در شب میتواند باعث کاهش گیرنده های دوپامین تا صبح روز بعد شود.
گوش دادن به موسیقی
موسقی یکی از چیزهایی است که باعث ایجاد لذت در افراد میشود، در واقع به گوش دادن به موسیقی میتواند در مغز دوپامین ترشح کند.
مراقبه و مدیتیشن
مدیتیشن نیز از دیگر فعالیتهایی است که کمک زیادی به آزاد سازی میزان دوپامین مغز میکند. بنابراین مراقبههای روزانه را نباید نادیده گرفت.